Ukrayna savaşının Türkiye’nin jeopolitik değerini arttırdığı ve Ankara’nın AB üyeliğini stratejik gaye olarak görmeyi sürdürdüğü bildirisini en üst düzeyden verdiği bir devirde AB dışişleri bakanları Brüksel’de bir ortaya gelecek. Toplantı, AB açısından bir bakıma samimiyet testi niteliğinde olacak.
BORRELL’İN RAPORU
Türkiye konusu, öğlen yemeğinde, AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell tarafından hazırlanan bir doküman ışığında ele alınacak. Tartışma hususlarının ortasında Kıbrıs müzakerelerinin süratli bir biçimde başlatılmasına nasıl faal katkı sağlanabileceği ve münasebetlerde yapan angajman adımlarının neler olabileceği üzere ögeler yer alacak. Ekonomik bağlar, göç, güç üzere karşılıklı çıkar alanlarına yenilerinin eklenip eklenemeyeceği ve AB’nin ilgide elini kuvvetlendirebilecek alanlar olup olmadığı da bakanların yanıt arayacağı sorular ortasında.
‘AL-VER YAKLAŞIMI’ DEĞİŞİR Mİ
AB’nin son periyotta ilgilere hâkim olan, pragmatik adımların atıldığı, al-ver yaklaşımını kısa vadede terk etmesi pek beklenmiyor. Türkiye’nin ana mevzulara ait AB’den beklentileri ve mevcut tabloyu ise şu halde özetlemek mümkün:
* GÜMRÜK BİRLİĞİ: Yeşil ve dijital dönüşüm için de gerekli görülen güncelleme, Türkiye’nin mevcut mutabakattaki birtakım pürüzleri gidermesi gerektiği görüşünde olan AB Kurulu ve Avrupa Parlamentosu tarafından destekleniyor. Daha evvel siyasi münasebetlerle güncellemeye yanaşmayan üye ülkelerin hali belirleyici olacak. Müzakereler başlarsa tamamlanmasının iki-üç yıl sürmesi bekleniyor. Onay sürecinin de en az bir yıl alabileceği belirtiliyor. Onay sürecinde Kıbrıs ve insan hakları üzere mevzuların gündeme gelmesi kaçınılmaz.
* VİZE MUAFİYETİ: Türk vatandaşlarına vize muafiyeti sağlanması için karşılanması gereken, Ankara’nın da altında imzasının olduğu, 72 kriter var. Türkiye bunlardan 66’sını tamamladı. Geri kalan 6 kriterde ise yıllardır adım atılmıyor. Türkiye’nin gerekli adımları atmaması halinde AB’nin muafiyet doğrultusunda angajmana girmesi beklenmiyor. Koşulların el vermesi halinde vize kolaylığı sağlanması ise adım atılabilecek bir alan olarak gündeme gelebilir.
* YENİ DİYALOG SÜRECİ: AB’nin en uzun ve en karmaşık alakaya sahip olduğu ülkeler ortasında Türkiye birinci sıralarda. Bu durum diyaloğun kıymetini ortaya koyuyor. AB de Türkiye ile diyalog olmadan işlerin yürümesinin mümkün olmadığını görmüş durumda. Bu çerçevede uzun müddettir aksatılan, spesifik alanlara odaklı, yüksek düzeyli diyalog toplantılarının tekrar devreye sokulması atılabilecek adımlar ortasında.
* ÜYELİK MÜZAKERELERİ: Türkiye, üyeliğin stratejik amaç olduğunu belirtmeyi sürdürse de süreçte yıllardır yaprak kıpırdamıyor, hatta müzakereler fiilen durmuş durumda. AB, mevcut ortamda bu alanda adım atma niyetinde değil ve bunu da gizlemiyor. Brüksel’in elini zorlamak ve ilerleme sağlamaya itmek ise Türkiye’nin atacağı adımlara bağlı.