- “Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz”
- “Marmara şu anda can çekişiyor”
- “Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor”
Küresel ısınmayla birlikte denizlerdeki canlıların çeşidinde ve ömür alanlarında büyük değişimler görülmeye başlandı. Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla birlikte de Doğu Akdeniz’de daha evvel bu sularda rastlanmayan yeni cinsler ortaya çıktı.
Bu çeşitlerden kimilerinin Doğu Akdeniz’de her geçen gün çoğaldığı ve lokal biyoçeşitliliği tehdit etmeye başladığı tespit edildi. Bununla birlikte, istilacı çeşit olarak tabir edilen bu deniz canlılarının Doğu Akdeniz üzerinden Ege Denizi’ne de ulaştığını ve burada da yayılım gösterdiği belirlendi. Uzmanlar ise istilacı çeşitlerin bir sonraki adresinin Marmara Denizi olabileceğini ve bu türlü bir durumun Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliğin kaybedilmesine yol açabileceğini söyledi. Bahis ile ilgili konuşan İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Saadet Karakulak, ekosisteme yabancı cinslerin girmesinin son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağını belirterek, bu bağlamda alınabilecek tedbirlerden bahsetti.
“MARMARA DENİZİ’Nİ BÜYÜK BİR TEHLİKE BEKLİYOR”
Akdeniz ve Ege’de görülmeye başlanan istilacı çeşitlerin Marmara’ya girmesi halinde yaşanacakları anlatan Prof. Dr. Saadet Karakulak, “Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla uygun ortam bulunduğunda yeni cinslerin görülmesi mümkün. Şu an 63 balık cinsinin Akdeniz’e girdiği ve Akdeniz’den Ege Denizi’ne yayıldığının kaydı yapılmış. Şu an Marmara Denizi’ne Ege ve Akdeniz’den gelmiş yaklaşık 10 balık tipinin giriş yaptığı kaydedildi. İleride de şayet su sıcaklıkları artıyorsa, onlar için uygun ortam varsa, yeni cinslerin gelmesi de mümkündür. İstilacı cinslerden en fazla konuşulanı balon balığı ve aslan balığı. Balon balığının da 10 yıl evvel Çanakkale Boğazı’ndan kaydı verildi. Lakin şu an Marmara Denizi’nde yayılım göstermedi. Ancak bu olmayacağı manasına gelmiyor. Aslında Marmara çeşitliliğinde insan baskısı fazla, biyoçeşitlilikte önemli azalmalar var. Yeni çeşitlerin girmesi ve onların çoğalması kendi biyoçeşitliliğimiz açısından önemli sorunlara yol açabilir. Şayet ekosisteme yabancı çeşitler girerse Marmara Denizi’ndeki tüm biyoçeşitliliği kaybedebiliriz. Gerekli tedbirler alınmazsa Marmara Denizi’ni büyük bir tehlike bekliyor” dedi.
ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER AÇIKLANDI
Prof. Dr. Saadet Karakulak, yabancı cinslerin ekosisteme girmesini engellemek için alınması gereken tedbirlerden bahsederek, “Böyle durumlarda kesinlikle ekosistemin uygun izlenmesi lazım. Ekosistemde yeni bir çeşit tespit edildiğinde onun çoğalmadan ekosistemden alınması, avcılığının yapılmasının teşvik edilmesi gerekiyor. Her bir cins Süveyş Kanalı’ndan değil, geminin balans sularıyla da giriş yapabilir. Geminin balans sularıyla her cins canlının, yavru bireyinin, erginin gelmesi mümkündür. Daha evvel bunlar yaşandı. Geminin balans sularıyla Karadeniz’e gelen bir taraklı medüz, hamsi stoklarının çöküşüne yol açtı. Birebir formda 1950’li yıllarda bir geminin balans sularıyla gelen deniz salyangozu, Karadeniz’deki midyelerin azalmasına yol açtı. Kesinlikle balans sularının denetim edilmesi ve kendi karasularımızda boşaltılmasının önlenmesi lazım” ifadelerini kullandı.
VATANDAŞLARI HUZURSUZ ETTİ
Öte yandan, Marmara Denizi’nde balık tutan vatandaşlar da istilacı tiplerin kendilerini endişelendirdiğini söyledi. Bu cinslerin Marmara’ya girmesi halinde balık çeşitliliğinin olumsuz etkileneceğini düşünen vatandaşlar, yetkililerin tedbir alması gerektiğini lisana getirdi.
“GEÇEN SENE TEK TÜK BALON BALIĞI ÇIKTI”
Unkapanı Köprüsü’nde balık tutan Mehmet Ünye isimli vatandaş, “Bu sene görmedik. Geçen sene tek tük çıktı. Balon balığı vardı. Şimdi öbürleri gözükmedi. Başka balıkların üremesi biter, sonlanır. İstila eder sarfiyat. İstavrit yok olur, çinekop yok olur. Öteki bütün balıkların yavaş yavaş kuşağı tükenir” dedi.
“MARMARA CAN ÇEKİŞİYOR”
Galata Köprüsü’nde balık tutan Yalçın Ulu isimli bir vatandaş ise, “Zaten Marmara şu anda can çekişiyor. Daha evvel bir sürü balık çeşidi vardı fakat var olan balıkların yüzde 80’i şu anda yok. Bir de o girerse şu an var olan istavrit, mezgit büsbütün yok olur. Tahminen bir tek kefal kalır. O yüzden İnşallah bu tarafa gelmez diyelim” diye konuştu.
“İSTİLACI TIP GELDİĞİ VAKİT OLAN BALIK DA BİTER”
Balık tutan bir diğer vatandaş olan Tuncay Demir, “Çok makus olur. Bence gelmesin daha düzgün. Biz esasen sabahtan beri balık tutamadık. Onlar da gelirse hiç balık kalmaz. Bence bir tedbir alınması lazım” derken, Muhammet Okumuş isimli vatandaş, “Balıkçılığın akıbeti biter. Şu anda çıkan balık esasen istavrit, palamut, çinekop, lüfer azalır. Bir şey kalmaz. İstilacı tıp geldiği vakit olan balık da biter” diyerek telaşlarını lisana getirdi.
“UZMANLARI VAZİFEYE ÇAĞIRIYORUZ”
Marmara Denizi’ni tehdit eden bu durum karşısında uzmanların çalışma yapması gerektiğini söyleyen Halil Yayla isimli balıkçı da, “Öyle bir şey olursa katliam olur. Yenilecek balıklar yok olur. Bu da tabiata ters. O vakit uzmanları misyona çağırıyoruz. Uzmanların gelmesi lazım ki bu işi çözsün. Yoksa biz bu bilgisiz başımızla neyi çözeceğiz?” formunda konuştu.